Yazar: Henri Bergson

Yayınevi: Doğu Batı Yayınları

Tür: Felsefe-Düşünce

Sayfa sayısı: 286

Kapak türü: karton

Kağıt türü: 3. Hamur

Dil: Türkçe

Baskı: 2004

Barkod: 9789758717071

Ünlü Fransız filozof Henri Bergson’un düşünce tarihinde özgün bir yeri vardır. Bergson’a göre, gerçekten varolan şey madde, cansız varlık değildir; gerçeklik süredir ve bunu yalnızca sezgi kavrayabilir. Zaman bir birikimdir. Gelecek hiçbir zaman geçmişin aynısı olamaz, zira her adımda yeni bir tecrübe ortaya çıkar. Bergson, bilinçli bir varlık için var olmanın değişmek olduğunu kabul eder, zira değişmek olgunlaşmak demektir; olgunlaşmak ise, sonsuzca kendi kendini yaratmak demektir. Bu, yalnızca bilinçli insan varlığı için değil, fakat bütün gerçeklik için böyledir. Bergson gelişmeyi, ancak süre olarak anladığımız takdirde her şeyi berraklığa kavuşturabileceğimizi söyler.

I. Dünya Savaşı patlak verene değin gerçek bir Bergsonculuk modası yaşanmıştır. Pek çok yerde Bergsoncu felsefenin yorumları ve açıklamaları yayımlanıyordu. Çoğu kimse felsefede yeni bir gün doğduğu, başka birçok etkinliğin de böylece aydınlandığı inancındaydı. Edebiyatta Marcel Proust, Bernard Shaw’un yapıtlarında; siyasette Fransız sendikacı-düşünür George Sorel’in çalışmalarında; resimci, izlenimci Claude Monet’de; müzikte Claude Debussy’de; ayrıca Bergson’un yapıtlarında tinsel değerlere dayanak bulan pek çok dinsel düşünürde onun derin etkisi görülmüştür. William James, Bergson’un yapıtlarının tutkulu bir okuyucusuydu.

Bergson’un Ahlâkın ve Dinin İki Kaynağı’nda temel yaklaşımı durağan ile devingen arasında kurduğu temel karşıtlıktır. Bu karşıtlıklardan birinin kökleri zihindedir ve bilime, onun durağan, mekanik ülkülerine ulaşır, diğeri sezgiye dayalıdır, varlığını felsefecilerin, sanatçıların ve büyük mistiklerin yaratıcı atılımında (élan vital) bulur.