Teknolojik İşlevsizlik (Kitle Üretiminden Yaratıcı Tasarıma)
Yazar: Kemal İnan
Yayınevi: İletişim Yayınları
Tür: İnceleme-Araştırma
Sayfa sayısı: 372
Kapak türü: karton
Kağıt türü: 2. Hamur
Seri: Bugünün Kitapları
Dil: Türkçe
Baskı: 2012
Barkod: 9789750510793
Nasıl oluyor da insanlığın en büyük başarısı aynı zamanda
en büyük belası haline geliyor? Bu sözdeki kasıt elinizdeki
kitabın da ana konusu. En büyük başarı, üretken emek
süreci içinde en arzu edilmeyecek ve insanları ezen işlerin
otomasyon teknolojileri ile gerçekleştirilmesi. En büyük bela
ise özgürleştirici olması gereken bu teknolojik olanakların
neden olduğu işsizlik.
Otomasyon teknolojileri ile donatılmış bilgi-üretim sistemlerinin insanların yapmaları gereken bezdirici ve sıradan işleri gerçekleştirmesi gerçek bir nimet. Toplumun azınlık sayılacak bir kesimi insanların maddi gıda, mal ve hizmet ihtiyaçlarını yaratıcı ve yenilikçi özelliklere sahip olarak karşılayacak yetenek ve güce sahip. Fakat bu imrenilecek yaratıcılık özelliklerine, eğitimsizlik ve başka nedenlerle sahip olamayanlar ne yapacak? Herkese yetecek zenginliği yaratmanın tüm maddi koşulları var ancak toplumsal koşulları yok. Kalan nüfusun ne yapacağı ve üretilen zenginliklerden neye göre pay alacağı konusunda bugünkü toplumsal sözleşmelerimiz bir şey demiyor.
Halbuki otomasyon toplumunun belkemiğini oluşturacak
yaratıcılığın ön koşulu özgürlük ise, bu kavramın adalet
kavramları içinde kalmasını ve toplumsal barışın oluşmasını
sağlamanın koşulu da eşitlik olmak zorunda. Marx'ın saptadığı durumda, toplumsal tıkanıklığı oluşturan sınıf üretkenlikten uzak görüldüğü için ortadan kalkması bir sorun oluşturmuyordu.
Bu şekilde sınıfsız ve eşitlikçi bir toplum doğacaktı. Ahlak
ile rasyonel çözüm, yani eşitlik ilkesi ile üretken toplum iyi
bir tesadüf sonucu çakışıyordu. İçinde olduğumuz durum
böyle bir kolaylık içermiyor. Üretim açısından özgür bir
ortamın ve yaratıcı sınıfın varlığı şart; ancak eşitlik açısından
diğerlerinin yaratıcı sınıf ile beraber yaşamaları siyasal
zorluklarla dolu. Emeğin İş(lev)sizliği, gelecek tasarımımızı
sorgulamaya davet ediyor.